Klamidya cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır. Sebebi Chlamydia trachomatis denilen bir bakteri’dir. Genellikle çok az bulgu verir. Hemen hiç şikayete neden olmadan kadın iç genital organlarında hasara neden olur. Özellikle kadının tubalarında tıkanıklık ve yapışıklık yaparak “kısırlık” nedeni olabilirler. Erkekde ise üretrit denilen, idrar kanalı iltihabına neden olarak, penis ucundan akıntı ve idrar yaparken yanma ve kaşıntı şikayetleri yapabilirler.
Nasıl bulaşır?
Tüm cinsel yolla bulaşan hastalıklarda olduğu gibi vaginal, anal veya oral seks ile bulaşır. Gene annede enfeksiyon varsa doğum sırasında bebeğe de geçebilir. Çok yaygın bir hastalık olduğu ve bebeklerde gözü tutup sıklıkla körlük oluşturduğu için bebeklerin doğum sonu gözlerine antibiyotik damlatılması nerede ise rutin bir uygulama haline gelmiştir. Gözde yarattığı enfeksiyona trahom denilir ve kornea opasitesine neden olarak körlük yapabilir. Genç kadınlarda bulaşma riski daha fazla gibidir. Korunmasız seks, partner çeşitliliği veya rahim ağzının enfeksiyonlara daha açık olması gibi kolaylaştırıcı faktörler söz konusu olabilir.
Bulgular ve şikayetler
Klamidya genelde şikayet oluşturmaz. Kadınların ¾ ü, erkeklerin ise ½ sinin genelde hiç bulgusu yoktur. Eğer bir şikayet oluşacak ise genelde bulaşmadan 1-3 hafta sonra başlar. Kadında bakteri rahim ağzını ve idrar kanalını enfekte ederek hastalık başlar. Hafif vaginal akıntı ve yanma hissi dışında pek şikayet olmaz. Enfeksiyon uterus içi ve fallopian tubalara (yumurtayı rahime taşıyan borular) geçer. Bu devrede nadiren karın ağrısı bulantı, ateş, cinsel ilişkide ağrı, bel ağrısı olabilir. Bu bölgenin enfeksiyonu sıklıkla tubal obstruksiyona neden olur. Rahim ağzından barsak son kısmına, rektuma da bulaşma olabilir. Erkekde hastalık genelde idrar kanalı içinde kalır. Nadiren testislere de bulaşma olur ve kısırlık nedeni olabilir.
Komplikasyonları
Hastalık hemen hiç bulgu vermeden tedavi edilmediği takdirde ciddi sorunlara yol açabilir. En önde gelen sorun tubalara verdiği hasarla “kısırlık” oluşturmasıdır. Tedavi edilmeyen kadınların yaklaşık %40’ında enfeksiyon tubalara ilerler. Eğer HIV (AIDS) virusuna maruz kalınırsa klamidya enfeksiyonu olanlara beş misli daha fazla bulaştığı tespit edilmiştir. Erkekde komplikasyon daha nadirdir. Nadiren üst üreme organlarına geçer ve kısırlık yapabilir. Çok nadiren genital klamidya sistemik bir hastalık yapar. Eklem iltihabı, cilt lezyonları, idrar yolu ve gözde enfeksiyon oluşturur. Bu hastalık Reiter sendromu olarak bilinir. Gebe kadında klamidya varsa, erken doğum riski artar. Doğum sırasında bebeğe geçer, özellikle göz ve akciğer de enfeksiyon olabilir. Zatürre ve körlük olabilir.
Teşhis
Penis veya rahim ağzından alınan sürüntüde veya idrarda mikrop tespit edilebilir. Özel hemen hasta başında yapılabilecek bazı hazır kitler mevcuttur.
Tedavi
Klamidya mikrobu antibiyotiklere çok duyarlıdır. Tek doz azithromycin veya bir hafta doxycycline kullanılması ile enfeksiyon tedavi edilebilir. Aynı ilaçlar her iki cinse de ve bu kişilerle cinsel ilişkide bulunmuş üçüncü kişiler varsa onlara da verilmelidir. Diğer cinsel yolla bulaşan pekçok hastalıkta olduğu gibi enfeksiyon bağışıklık bırakmaz ve yeniden bulaşabilir.
Korunma
Tek eşlilik, latex kondomlarla korunma riski azaltır. Erkeğin sadece ürethra (idrar kanalı) bölgesinde enfeksiyon olduğu için dikkatli kondom kullanımı aslında hastalığın bulaşmasını hemen tamamen önler. Cinsel olarak aktif ve tek eşli olmayan tüm kadınlarda vaginal akıntı ve idrarda yanma hissi olması durumunda klamidya araştırılmalı veya şüpheli durumda test yapılamıyorsa bir haftalık doxycycline tedavisi verilmelidir. Tüm gebe kadınlar mutlaka en azından gebeliklerinin sonuna doğru klamidya testi yaptırmalı, tüm yeni doğanların gözlerine enfeksiyon düşünülerek antibiyotik uygulaması yapılmalıdır.
