Pap Smear testi ve muayene sonucunda doktorunuz kolposkopi yapılmasını isteyebilir. Kolposkopi rahim ağzı ve bazı vajinal bölgelerin mikroskopla 10-40 kez büyütülerek incelenmesi işlemidir. Bunun için özel bir mikroskop kullanılır. Pap smear iç üreme organlarından rahim ağzı ve vajen kubbesine dökülen hücrelerin bir fırça yardımı ile toplanıp bir cam üzerine yayılması ve sitolog tarafından incelenmesi işlemidir. Anormal hücrelerin tespit edilmesi durumunda kadın hastalıkları uzmanının bu hücrelerin kökenini araştırması gerekir. Bu işlem için rahim ağzı (serviks) ve bazen vajen duvarlarından biyopsi alınması gerekir. İşte kolposkopi bu amaçla hangi bölgelerden biyopsi almamız gerektiği konusunda bize yol gösteren bir işlemdir.
Kime Gerekir?
Kolposkop rahim ağzı, vajinal duvarlar ve vulvanın (genital bölge) özel bir mikroskop yardımı ile incelenmesi işlemidir. Yaklaşık 10-40 kez büyüterek inceleme yapılır. İnceleme sırasında gerekirse şüpheli yerlerden doku örneği (biyopsi) alınabilir.
Kolposkopi muayenesi normal muayeneden daha farklı değildir. Ancak genellikle adet kanaması sırasında yapılmaz. Dolayısı ile doktorunuzu kolposkopi yapılacağı tarihlerde menstruasyon kanamanız olacak ise uyarmanız yerinde olur. Muayeneden 1-2 gün önceden herhangi bir vajinal ilaç, tampon kullanmayınız, vajen içini yıkamayınız ve seksuel ilişkiden kaçınınız. Muayeneden önce mesanenin boşaltılması ve kabızlık varsa muayene sabahı bir laksatif kullanılıp barsakların boşaltılması da rahat bir muayene için yardımcı olabilir.
Kolposkopi Nasıl Yapılır?
Normal muayeneden farklı değildir. Aynı pozisyonda yatılır. Spekulum adı verilen rahim ağzı ve vajen içini görmeye yarayan plastik veya metal bir cihaz vajene yerleştirilir. Normal muayeneden farkı bu cihazın daha uzun bir süre vajende kalması gerekliliğidir. Kolposkopi özellikle rahim ağzı (serviks) görülecek şekilde ayarlanır. Gerekirse yeniden smear alınır ve öncelikle tuzlu su çözeltisi ile serviks yıkanır. Daha sonra asetik asit (sirkede bulunan asit madde) ile serviks ve vajen kubbesi temizlenir. Bu zayıf bir asittir. Herhangi bir yanma hissi duyulmaz. Anormal dokular genellikle asit ile karşılaşınca beyaz renk alır. Bazen arkasından Lugol solusyonu denilen bir boyama maddesi kullanılır. Bu madde içinde bulunan iyot normal dokuyu boyar, ama anormal epitel dokusu farklı bir tonda boyanır veya hiç boya almaz. Böylece hekimin konsantre olacağı ve kolposkopi ile büyük büyütme ile inceleyeceği veya biyopsi alacağı alanlar daha kolay bulunur. Bu işlemlerin hiçbir safhası ağrılı değildir. Sadece küçük rahatsızlıklar duyabilirsiniz. Spekulum yerleştirilmesi rahatsız edicidir. Asit soğukluk olarak algılanır, ama yanma ve ağrı olmaz. Biyopsi alınmışsa, bir haftaya kadar uzayabilen hafif vajinal kanama yaşayabilirsiniz. Bu devrede lütfen tampon kullanmayınız. Her türlü kadın bağı kullanmakta sakınca yoktur. Koyu kahverengi akıntı, aktif kanama olmadığını gösterir. Vajen içinde (asidik ortamda) bekleyen kan kahverengileşir. ÖZETLE, bir hafta boyunca seks, tampon kullanılması, vajen içinin yıkanması, vajinal ilaç kullanılması tavsiye edilmez. Ayakta veya oturarak duş şeklinde banyo yapılmasında sakınca yoktur.
Test Sonucu
Kolposkopi sonucu hemen belli olur. Ancak Pap Smear veya biyopsi alınmışsa, bunların sonuçları için genellikle 3-4 iş günü beklemek gerekir. Bir hafta geçtiği halde hekiminizden sonuç hakkında haber alamadı iseniz, lütfen arayıp sorunuz.
Riskli bir işlem midir?
Kanama ve enfeksiyon riskler arasındadır.
Şu durumlarda doktorunuzu arayınız;
Aşırı vajinal kanama. Adet kanaması son günlerinde olduğu gibi az miktarda ise telaşlanmayınız
Enfeksiyon bulguları: 38 dereceden yüksek ateş, kötü kokulu vajinal akıntı.
İşlemden sonra şiddetli bir ağrı normal değildir, zaten beklenmez de. Mutlaka acil olarak hekiminizi arayınız.
Histerektomi olan kadınlarda Kolposkopi ve PAP smear gerekli mi?
Histerektomi kanser nedeni ile yapılmamış ve rahim ağzı birlikte alınmış bile olsa Pap Smear yapılması gerekebilir. Daha nadir gözükse de vajinal bölgede gelişen kanserler için de PAP Smear erken tanı koydurucu olabilir. Ancak PAP smear için en önemli endikasyon histerektomi sonrasında ekarte edilmiş olmaktadır. Her durumda yıllık düzenli vajinal muayene tavsiye olunur.
Servikal kanserin erken tanısı için PAP smear en önemli tarama testidir. Genç kadınlara seksuel aktivite başladıktan sonraki üç yıl içinde, ancak 21 yaşından önce (hangisi önce gelirse) ilk smearlerini yaptırmaları tavsiye olunur. Aşağıdaki koşullarda Pap Smear gerekmez: 18 yaşından genç ve seksuel aktivitesi henüz başlamamış ise 70 yaşından daha yaşlı ve son 10 yılda smear kontrolleri normal ise Fibroid gibi iyi huylu bir tümör veya başkaca kanser ile ilgisiz bir nedenden dolayı vajinal histerektomi olunmuş ise (rahim çıkartılması operasyonu).
Operasyon öncesindeki smear kontrollerinde anormal sonuç ile karşılaşılmış ise Pap Smear kontrolleri devam edilmelidir.
Bakire kadınlarda kolposkopi ve smear yapılabilir mi?
Eğer bakire iseniz muhtemelen Pap Smear yaptırmanız gerekmez. Ancak aşağıdaki koşullara dikkat edilmelidir. Pap Smear yapılmasının nedeni servikal bölgeden dökülen hücreleri toplamaktır. Çoğu zaman servikal kanser human papillomavirus (HPV) denilen cinsel yolla bulaşan viral bir hastalık sonucu gelişir. Eğer cinsel ilişkide bulunulmadı ise muhtemelen HPV enfeksiyonu ve dolayısı ile servikal kanser gelişmesi ihtimali de çok düşüktür. Ancak diğer servikal kanser risk faktörleri de (aile öyküsü, sigara içilmesi gibi) göz önünde tutularak bakire bile olunsa 21 yaşından büyüklere “American Cancer Society” tarafından Pap Smear önerilmektedir. Öte yandan HPV enfeksiyonunun oral seks veya bekaretin bozulmadığı yakın temas ile de bulaşabileceği hatırlanmalıdır. Smear testi gerekirse bekareti bozmadan da yapılabilir.
Servikal displazi ne demektir?
Servikal displazi serviks yüzeyinde anormal yapıda hücrelerin görüldüğünü tarif eden bir terimdir. Kanser anlamına gelmez ancak kanser öncesi bir lezyondur ve sonunda kansere dönüşme potansiyeli vardır. Bu hücrelerin anormallik düzeyi farklı gruplarda tanımlanabilir.
Bunlar:
Atypical Squamous Cells of Undetermined Significance (ASCUS). / Önemi tam değerlendirilemeyen atipik hücrelerin görüldüğü durum
Hafif – Orta – Şiddetli displazi
Çoğu zaman orta derecede displazi tedavi gerektirmeden gerileyebilir. Üç altı ayda bir yapılan Pap Smear ile hasta takip edilir. Şiddetli displazi ise çoğunlukla cerrahi tedavi (anormal hücrelerin çıkarılması veya tahrip edilmesi esasına dayalı) gerektirir.
HPV Testi Pap Smear yerine geçer mi?
Yakın zamanda yapılan geniş bir Kanada çalışması human papillomavirus (HPV) testinin standart Pap Smear testine göre daha kesin bir tarama testi olduğunu göstermiştir. HPV testi de serviksden bir sürüntü ile alınan hücrelerin incelenmesi işlemidir. Pap Smear testi bu hücrelerin boyanıp özellikle hücre çekirdeklerinde oluşan anormalliklerin incelenmesi iken HPV testi bu hücrelerde virusun genetik materyalinin yani DNA yapısının bulunup bulunmadığını araştırır. Pekçok HPV tipi vardır ve bunların bir kısmının kanser ile ilişkisi iyi incelenmiştir.
Kanada çalışmasına göre HPV DNA testi Pap Smeare göre kanser öncesi lezyonları belirlemede %40 daha iyidir. HPV DNA sının bulunması hastada kanser oluşacağını göstermez. Ancak tarama testi olarak iyi sonuç vermektedir. Bu çalışma Ekim, 2007, New England Journal of Medicine dergisinde yayınlanmıştır. Şu anda kabul gören görüş 30 yaşından büyük şüpheli Pap Smear test sonucu olan kadınlarda yardımcı test olarak kullanılmasıdır. 30 yaşından genç kadınlarda normal Pap Smear sonucu var ise bu testin ilave edilmesi gerekli değildir. HPV enjeksiyonu genç kadınlarda çoğu zaman kendi kendine temizlenebilir, kanser ile ilişkili olmayabilir.
