Histeroskopi

Histeroskopi rahim içinin gözlenmesi amacı ile yapılan bir işlemdir. Histeroskop denilen ince ucuna ışık iletilen bir kamera sistemidir. Rahim ağzından içeri yerleştirilir ve rahim içinin gözlenmesi mümkün olur. Teşhis amaçlı kullanılan ince bir alet olabildiği gibi, rahim içinde operasyon yapmaya elverişli kalın tipleri de vardır.

Tanısal Histeroskopi

Başka yöntemlerle yapılan incelemelerin doğrulanması amaçlı da kullanılır. Rahim filmi, ultrasonografi gibi yöntemlerde şüpheli görüntü olması halinde yapılabilir. Histeroskopi de işlem rahim ağzından ince teleskopik kameranın sokulması ile olur. Genel olarak orta basınçta bir sıvı rahim içine verilir ve bu akım olabilecek ince kanamaları görüş alanından uzaklaştırır ve kamerada net görüntü sağlanır. Her ne kadar tubaların açık olup olmadığını anlamak için yapılacak ilk tetkik değilse de, rahim için incelenirken eş zamanlı yapılan ultrasonografi ile histeroskopi içerisinden verilen sıvının tubalardan karın boşluğuna geçişi de gözlenebilir. Böylece infertil hastalarda tubaların durumu hakkında da bilgi edinmek mümkün olabilir.

Operatif Histeroskopi

Histeroskopi cihazlarının gelişmesi ile pekçok rahim operasyonu karını kesmeye gerek kalmadan rahim ağzından girilerek yapılabilmektedir. Kesme işlemi özel histeroskopik makas, pens kullanılarak yapılabildiği gibi elektrik akımı kullanılarak da yapılabilmektedir. Polip ve myomların çıkarılması: Kanser olmayan polip ve myomlar büyüklüklerine göre farklı tipde histeroskoplar yardımı ile çıkarılabilir. Adhezyon – Rahim içinde oluşmuş yapışıklıkların açılması da histeroskopi ile yapılabilir. Septum – Doğuştan rahim içinde orta hatta rahimi ikiye ayıran bir duvar gibidir. Gebelik şansını azaltan bir yapıdır. Bunun kesilmesi ve çıkarılması işlemi eskiden karından yapılan geniş bir kesi ile yapılabilmekteydi. Artık histeroskop yardımı ile yapılabilmekte ve aynı gün hasta evine dönmektedir. Kürtaj sonrası kanamalarda da histeroskopi yapılması uygun olabilir. Uterus içinde gebelik ve placentaya ait parçaların kalması ve çıkarılamaması nedeni ile histeroskopi yapmak, aynı bölgenin körlemesine yeniden kazınmasına göre muhtemel rahim içi yapışıklıklarının oluşması açısından daha emniyetlidir. Çıkarılamayan rahim içi araçların çıkarılması: Normalde rahim içi aracın ipi rahim ağzından görülür ve bu ip tutulup çekilerek spiral çıkarılabilir. Ancak bazen ip içeri doğru kaçar ve uzun, ağrılı uğraşlara rağmen spiral-rahim içi aracın çıkarılması mümkün olmaz. Saatlerce uğraşıldığı halde çıkarılamayan bir spiralin, birkaç dakika içinde histeroskopi yardıımı ile çıkarılması mümkündür. Düzensiz ve şiddetli uterus kanamalarının düzeltilmesi: Rahim içinde her ay adet ile dökülen bir tabaka vardır. Buna endometrium denir. Kanser olmayan ancak düzensiz kanamaya sebeb olması durumunda tüm bu tabaka histeroskop yardımı ile tahrip edilir. Böylece adet kanamaları iptal edilmiş olur. Bu işleme endometrial rezeksiyon veya ablasyon denir. Histeroskopi böyle önemli bir sorunun birkaç saat içinde çözülmesine olanak verir. Bu yöntem önceden histerektomi / rahmin çıkarılmasını gerektiren bir operasyon yerine geçebilir. Rahim içi kanserlerinin teşhisi: Maalesef rahim içi kanserlerinin tedavisi histeroskop ile yapılamaz. Ancak şüpheli olgularda biyopsi alınması ve lezyonun gözlenmesi açısından faydalı olabilir.

Histeroskopi Komplikasyonları

Histeroskopi çok emniyetli bir cerrahi şeklidir. Gene de bazı komplikasyonlar olabilir.

• Anesteziye ait riskler.
• Enfeksiyon
• Büyük myom ameliyatlarında şiddetli kanama
• Rahim içinde yapışıklıklar (özellikle büyük myomların çıkarılması ile)
• Rahim içini görebilmek amacı ile kullanılan sıvının fazla emilmesi ve kan dolaşımına karışması neticesinde oluşan komplikasyonlar. Büyük myom çıkarılması ve endometrial rezeksiyon durumlarında en sık karşılaşılan komplikasyonlardan biridir.

Deneyimli bir ekip elinde riski çok düşüktür ve genellikle işlemden birkaç saat sonra hasta evine dönebilir.  

Robotik Cerrahi

Laparoskopik operasyonların vardığı son nokta bu işlemde robot kullanılmasıdır. Bu yöntem henüz çok pahalı ve sınırlı merkezlerde olmasına rağmen geleceği çok parlak gözükmektedir. Bu yöntemde yardımcılar, karın içerisine belirli noktalardan teleskopik kamera ve kesici tutucu cihazları yerleştirirler. Bu cihazlar robot kollara bağlanır ve adeta bir bilgisayar oyunu oynar gibi cerrah gerektiğinde farklı bir hastaneden bile operasyonu gerçekleştirebilir. Bu işlem yapılırken cerrahın steril olması bile gerekmez. Bu yöntemle komplike diseksiyonların dar alanda ve yüksek görünürlükle yapılması mümkündür. Ancak cihazların ayarlanması ve yerleştirilmesi çok uzun sürebilir ve basit bir dış gebelik, myom ve hatta rahim çıkarılması gibi bir operasyonda sağladığı yarar tartışmalıdır. Geleneksel laparoskopi daha hızlı ve yeterli olabilir.

Ne zaman histeroskopi yapılabilir?

Genel olarak adet kanaması bittikten ve endometriumun hala ince olduğu ilk hafta içinde yapılması uygundur. Ancak histeroskopinin endikasyonuna göre farklı bir zaman aralığı da hekiminiz tarafından önerilebilir.

Histeroskopi ağrılı mıdır?

Normalde özellikle önceden doğum yapmış hastalarda ağrı olmaz. Ancak hastanın durumuna göre değişmekle birlikte çoğu zaman hafif bir sedasyon ile işlemi yapmaktayız. Dolayısı ile hiç ağrı duyulmamaktadır. Ancak bir kısım hastamızın işlem bittikten sonra kasık ve bel ağrısı olmaktadır. Genelde basit ağrı kesiciler ile kontrol altına alınabilmektedir.

Histeroskopi işlemden sonra dikkat edilmesi gerekenler?

İşlemden 10-15 dakika sonra bile evine gönderebildiğimiz hastalar vardır. Ancak genel olarak anestezi tipine ve operasyonun tipine ve süresine bağlı olmak üzere hasta 1-5 saat kadar dinlendirilir. Bu süre içinde giderek azalması beklenen kasık ve bel ağrısı olabilir. Daha sonraki günler içinde ateş, şiddetli karın ağrısı, şiddetli vaginal kanama (normal bir adet kanamasından daha fazla ve 2-3 günü geçen) olması durumunda hekiminiz ile temasa geçip muayene için gelmeniz uygun olur.