Azospermi
Erkeğin menisinde canlı veya cansız hiç sperm hücresi olmamasıdır. Tüm erkeklerin %1’inde, infertil erkeklerin ise %10-15’inde görülür. Azospermi pre-testiküler, testiküler ve post-testiküler olmak üzere üç katogoride incelenebilir. Azosperminin pre-testiküler nedenleri, spermatogenezisi etkileyen endokrin bozukluklardır. Bu durum nadir olarak görülür. Hipogonadotropik hipogonadism denilen durumda hastada sıfır sperm üretimi olabilir, ama ilaç tedavisi ile hastalar düzelirler. Primer testiküler bozukluk olarak bilinen testiküler nedenler, bizzat testisin kendisini ilgilendiren bozukluklardır. Post-testiküler nedenler ise, ejakülasyon disfonksiyonu veya obstrüksiyon bozukluğundan kaynaklanabilir. Olguların %40’ında bu durum söz konusudur.
Azosperminin pre- ve post-testiküler bozuklukları tedavi edilebilir patolojilerdir. Oysa testiküler bozukluk genellikle geri dönüşümsüzdür. Ancak, varikosel nedeniyle meydana gelen bozukluk bunun dışında tutulmalıdır.
Diğer bir azospermi değerlendirme katagorisi ise kanal sisteminin tıkalı olup olmamasına göre yapılır.
Tıkalı tip: Erkeğin yumurtalıklarında (testis) sperm yapımı olmasına rağmen hücreleri ileten kanallarda tıkanıklık olması nedeniyle (daha önce geçirilmiş iltihabi bir hastalık gibi) sperm hücreleri dışarı çıkamaz. Bu hastalarda enjektör ve iğne yardımı ile testis veya sperm kanallarından hücre alınır.
Tıkalı Olmayan Tip: Burada ise sperm hücresini yapımı ya hiç olmamakta, ya da hücre olgunlaşması tamamlanamadığı olgun sperm hücresi bulunmamaktadır. Bu tip azospermi pek çok nedenden olabilir: İnmemiş testis, genetik, çevresel nedenler gibi. Bu hastalarda testislerden iğne yardımı ile (tesa) veya biyopsi ile çok küçük parçalar .(tese, mikrotese) alınarak sperm hücresi aranır.
- TESA: TEstikuler Sperm Aspirasyonu
- TESE: TEstiküler Sperm Ekstraksiyonu
- Mikro TESE: TEstiküler Sperm Ekstraksiyonu
- PESA: Perkutan Epididimal Sperm Aspirasyonu
- MESA: Mikrocerrahi Epididimal Sperm Aspirasyonu
Spermiogram’ın normal değerleri:
Volüm………………………………. 1.5-5 ml arasında.
Konsantrasyon………………….. 20 milyon /ml
Motilite……………………………… % 50 üzerinde.
Morfoloji……………………………. % 30 ve üzerinde WHO’ya göre %14 Kruger Kriterleri’ne göre.
İleri hareket……………………….. >%20 üzerinde olmalıdır.
Varikosel ve azospermi:
Bazı çalışmalar azospermi olan erkeklerde bile klinik tip varikosel varsa operasyonun faydası olduğunu göstermişlerdir. Hastaların %50 sinde semende sperm oluşumu %20 sinde kendiliğinden gebelik rapor eden çalışmalar mevcuttur. Ameliyat sırasında veya öncesinde yapılacak testis biyopsisi genellikle cerrahinin başarısı hakkında fikir verici olmaktadır. Olgun spermatid veya sperm olan hastalarda menide sperm oluşumu görülebildiği halde, hiç sperm bulunamayan hastalarda sonuç alınamamaktadır. Bu nedenle tüp bebek tedavisi yapılan azospermi olan ve aynı zamanda varikoseli olan hastalarda testis biyopsisi sonucunda sperm bulunursa ve hastanın ve eşinin yaşı genç ise gebelik oluşsa bile varikosel operasyonu olmalarını tavsiye ediyoruz.